Ba năm.
Mỗi dòng code, tôi đều nhớ mình viết vào lúc nào, vì lý do gì.
Mùa đông năm 2021, tháng đầu vào công ty, tôi tăng ca liên tục 20 ngày, kịp ra bản đầu tiên của hệ thống đơn hàng. Tổng giám đốc Trương vỗ vai tôi: “Tiểu Chu, cố lên, công ty sẽ không bạc cậu đâu.”
Tết 2022, mọi người về quê, tôi một mình túc trực trong phòng máy xử lý sự cố. Bánh chẻo đêm giao thừa là do vợ tôi mang tới. Tổng giám đốc gửi cái phong bì 500 tệ: “Vất vả rồi.”
Cả năm 2023, tôi không có một cuối tuần trọn vẹn nào. Mỗi module của nền tảng dữ liệu khách hàng, đều do tôi thức đêm viết. Năm đó, tôi sụt 15 cân, suýt nữa vợ bỏ tôi.
Giờ họ bảo tôi: “Anh có thể đi rồi.”
Điện thoại rung lên.
Vợ nhắn: “Chồng ơi, hôm nay em làm món thịt kho anh thích, về sớm nhé.”
Tôi nhìn màn hình, bỗng bật cười.
Về sớm?
Hôm nay có thể là ngày cuối cùng tôi còn ở công ty này.
“Chu Minh.”
Không biết từ lúc nào, Trần Hạo đứng sau lưng tôi.
“Ký chưa?”
Tôi không quay lại: “Tôi đang suy nghĩ.”
“Suy nghĩ gì nữa?” Giọng anh ta lộ vẻ mất kiên nhẫn. “Điều kiện công ty cho anh là rất tốt rồi.”
“Tốt chỗ nào?”
“Anh làm ba năm, công ty đào tạo anh ba năm, giờ cho anh 56.000, còn thưởng cuối năm nữa. Anh còn muốn gì?”
Tôi cuối cùng cũng quay lại, nhìn anh ta.
Trần Hạo 35 tuổi, hơn tôi ba tuổi. Ba tháng trước được đưa vào làm giám đốc kỹ thuật. Nghe nói là em vợ bạn đại học của tổng giám đốc, đi đường vòng thế nào thì không rõ.
Anh ta không hiểu kỹ thuật, nhưng giỏi họp hành. Mỗi tuần ít nhất ba buổi “họp thẩm định kỹ thuật”, bắt chúng tôi báo cáo, rồi gật gù nói: “Ừm, phương án này có thể tối ưu thêm.”
Tối ưu cái gì? Anh ta đọc code còn không hiểu.
“Trần tổng.” Tôi nói. “Anh biết giá trị những dòng code tôi viết không?”
Anh ta khựng lại một chút, rồi cười: “Code anh viết? Đó là tài sản của công ty, liên quan gì đến anh?”
Tôi cũng cười.
“Anh nói đúng.”
Tôi xoay lại, tiếp tục nhìn màn hình.
Trần Hạo đứng sau lưng tôi, như chờ tôi nói gì đó.
Nhưng tôi im lặng.
Mười giây sau, anh ta bỏ đi.
Văn phòng trở lại yên tĩnh, chỉ còn tiếng gõ bàn phím.
Tôi mở kho mã của công ty, nhìn các thư mục:
Hệ thống đơn hàng.
Nền tảng khách hàng.
Hệ thống đối soát tài vụ.
Và một bộ hệ thống chuỗi cung ứng còn đang phát triển, đã hoàn thành 70%.
Toàn bộ đều là của tôi.
Mỗi một dòng code đều là mồ hôi và thời gian của tôi.
Nhưng Trần Hạo nói đúng: đó là “tài sản của công ty”.
Tôi đóng trang lại, cầm điện thoại, nhắn cho vợ: “Hôm nay chắc về trễ, có chút việc.”
Cô ấy trả lời ngay: “Có chuyện gì vậy? Xảy ra chuyện gì à?”
Tôi gõ vài chữ, lại xóa.
“Không sao, bận chút thôi.”
Tôi đặt điện thoại xuống, tựa vào ghế, nhắm mắt lại.
Ba năm.
Rốt cuộc tôi đã nhận được gì?
2.
3.
Hai giờ chiều, chị Vương lại đến.
“Anh Chu, anh nghĩ xong chưa?”
Trên tay chị vẫn là bản thỏa thuận thôi việc, nét mặt còn nghiêm hơn buổi sáng.
“Chị Vương, tôi có một vấn đề.”
“Anh nói đi.”
“Khi tôi vào công ty, Tổng giám đốc Trương nói sẽ cho tôi 0,5% quyền chọn cổ phần. Cái đó còn tính không?”
Sắc mặt chị hơi đổi: “Cổ phần?”
“Đúng, khi đó là cam kết miệng.”
“Cam kết miệng…” Chị cười gượng. “Anh Chu, anh biết mà, cam kết miệng không có hiệu lực pháp lý.”
“Thế còn hợp đồng trắng đen?” Tôi hỏi. “Tôi ký hợp đồng chính thức, không phải hợp đồng thử việc.”
“Cái này…”
“Chị Vương, tôi có thể đi kiện lao động.”
Không khí im lặng ba giây.
Nét mặt chị cuối cùng cũng cứng lại: “Anh Chu, ý anh là gì?”
“Ý tôi là điều kiện công ty đưa ra không hợp lý. Tôi cần xem xét lại.”
“Công ty đã rất có thành ý rồi!”
“56.000, cắt bớt một năm thâm niên, thưởng cuối năm từ 8 vạn còn 2 vạn.” Tôi liệt kê từng mục. “Đó gọi là thành ý?”
“Anh!”
“Chị Vương.” Tôi ngắt lời. “Tôi biết chị cũng chỉ làm công, không quyết định được. Phiền chị chuyển lại yêu cầu của tôi cho Trần tổng và Trương tổng.”
“Yêu cầu gì?”
“Thứ nhất, bồi thường theo N+1, ba tháng lương, 84.000. Thứ hai, thưởng cuối năm phát theo tiêu chuẩn năm ngoái, 8 vạn. Thứ ba, 0,5% cổ phần đó, quy đổi 500.000.”
Miệng chị Vương há hốc: “Anh điên rồi à?”
“Tôi điên?” Tôi cười. “Chị Vương, chị có biết ba năm qua tôi đã làm những gì không?”
Tôi mở máy tính, kéo tài liệu dự án ra.
“Hệ thống quản lý đơn hàng, triển khai tháng 1/2022, tiết kiệm 2 triệu chi phí nhân lực.
