4

Thông báo về thưởng Tết — phần quan trọng nhất trong năm — cũng được công ty gửi đến đúng lịch.

Mail được gửi cho toàn bộ nhân viên.

Tôi mở file đính kèm: “Chi tiết chính sách thưởng cuối năm”.

Ánh mắt tôi lập tức lướt xuống phần quan trọng nhất — mục khích lệ.

“Giải Ngôi Sao Mới Tỏa Sáng”: Để khích lệ nhân viên mới nhanh chóng phát triển, tất cả nhân sự vào làm chưa đầy 1 năm và có biểu hiện xuất sắc sẽ được thưởng thêm 1-2 tháng lương.

“Giải Tân Binh Tiềm Năng Trong Năm”: Dành cho nhân viên mới có đóng góp nổi bật trong các dự án quan trọng, thưởng thêm 2-3 tháng lương và được ưu tiên đề cử thăng chức.

Tôi đọc kỹ ba lần.

Không có dòng nào dành cho nhân viên cũ.

Hoặc nói đúng hơn — phần thưởng cuối năm cho người cũ chỉ là mức “N tháng lương” cố định đến mức phát ngán, mà cái “N” đó còn phụ thuộc vào mức tăng hiệu suất… ít đến mức gần như không có.

Anh Lý — người ngồi cạnh tôi, một kỹ sư kỳ cựu đã gắn bó với công ty gần 6 năm.

Sau khi đọc xong mail, anh “đập” luôn laptop lại, mặt tối sầm:

“Đcm, thật quá đáng!”

Anh lầm bầm chửi trong giọng tức nghẹn.

Tôn Mộng Mộng ló đầu qua từ bàn bên, mặt rạng rỡ như vừa trúng xổ số:

“Anh Lý, chị Tĩnh, hai người xem thông báo thưởng Tết chưa? Em hình như đủ điều kiện nhận ‘Ngôi Sao Mới’ á! Biết đâu còn có cơ hội lấy luôn cả ‘Tân Binh Tiềm Năng’ nữa!”

Em ấy ngồi đếm đếm trên tay:

“Lương cơ bản 20 triệu, nếu được thưởng ba tháng, là 60 triệu luôn đó! Trời ơi, tuyệt quá!”

Anh Lý hít một hơi thật sâu, nặn ra nụ cười còn khó coi hơn cả khóc:

“Vậy hả? Chúc mừng em nha.”

Tôn Mộng Mộng hoàn toàn không cảm nhận được bầu không khí kỳ quặc xung quanh, vẫn say sưa nói về việc sẽ tiêu tiền thưởng Tết thế nào.

Tôi nhìn gương mặt vô tư hồn nhiên của em ấy, bỗng thấy… buồn.

Không phải buồn cho em ấy.

Mà là buồn cho chính chúng tôi — những “phông nền” thầm lặng của công ty này.

Tối đó, cả phòng đi ăn liên hoan, gọi là “tiệc khởi động năm mới”.

Trưởng phòng Trương nâng ly, mặt mày hớn hở:

“Năm nay thành tích của phòng ta, tuy còn chỗ cần cải thiện, nhưng tổng thể vẫn rất đáng khích lệ!”

“Có được kết quả này là nhờ sự cố gắng của tất cả mọi người. Đặc biệt là…”

Ông ta liếc sang mấy gương mặt trẻ, trong đó có Tôn Mộng Mộng.

“Chính là những dòng máu trẻ — đã mang đến sức sống mới và tư duy đổi mới cho cả phòng!”

“Tương lai công ty, chính là nằm trong tay các bạn trẻ tràn đầy nhiệt huyết và sáng tạo này!”

Ông ta giơ ly lên, hào hứng nói to:

“Nào, chúng ta hãy nâng ly vì thế hệ trẻ!”

Tôn Mộng Mộng và nhóm tân binh lập tức đứng dậy, cảm động rối rít cụng ly với sếp.

Còn chúng tôi — những “lão làng” — chỉ biết gượng cười, nâng ly theo cho có lệ.

Rồi sếp Trương quay sang chúng tôi, đổi giọng “nghiêm túc”:

“Dĩ nhiên, các anh chị là nhân viên kỳ cựu, cũng cần tiếp tục phát huy ánh sáng của mình.”

“Phải tận tâm truyền đạt kinh nghiệm cho lớp trẻ, làm người dẫn đường, làm cầu nối, thậm chí… làm bệ phóng cho các bạn ấy!”

Dưới gầm bàn, anh Lý đá nhẹ chân tôi.

Tôi chỉ lặng lẽ nhấp một ngụm nước cam.

Làm bệ phóng? Nói hay lắm.

Giẫm lên chúng tôi để leo lên, rồi còn chê bệ chưa đủ cao.

Tiệc tan, mấy người trong nhóm nhân viên cũ như hẹn trước — không ai vội về.

Mọi người kéo nhau ra góc khuất bên ngoài, anh Lý châm thuốc.

“Không sống nổi nữa rồi.” Anh rít một hơi dài, giọng bực dọc:

“Thằng thực tập sinh tôi kèm, mới chuyển chính thức tháng trước, lương khởi điểm đã 25 triệu. Còn tôi? Sáu năm trời cắm mặt làm việc, giờ mới 23 triệu!”

Chị Vương — người bên nhóm khác — cũng không nén được:

“Tôi đang giữ gần một nửa lượng khách hàng của cả team. Kết quả? Mấy đứa mới vào, lương cơ bản đã gần bằng tôi. Thưởng Tết còn nhiều hơn!”

“Không chỉ là lương thấp hơn người mới đâu,” anh Mã – một kỹ sư kỳ cựu – lên tiếng, “mấy người có để ý đến email mà HR gửi hôm nay không?”

Chúng tôi đồng loạt lắc đầu.

Anh Mã lấy điện thoại ra, mở một email lên:

“Nhìn đi, tiêu đề là ‘Thông báo về việc chuẩn hóa quản lý chấm công và nghỉ phép nhân viên’.”

“Trong đó quy định rõ ràng: nhân viên lâu năm nếu nghỉ phép vì việc cá nhân, sẽ bị trừ điểm hiệu suất trong tháng và ảnh hưởng đến đánh giá cuối năm. Khuyến khích mọi người ‘lấy công việc làm trọng, không nghỉ nếu không thực sự cần thiết’.”

“Còn nhân viên mới thì sao?” – anh cười nhạt – “Họ có cái gọi là ‘giai đoạn thích nghi’ và ‘thời kỳ bảo vệ’, nghỉ bao nhiêu cũng không sao. Lý do? ‘Cần thời gian điều chỉnh trạng thái, hòa nhập môi trường làm việc’.”

Phòng họp rơi vào im lặng chết lặng.

Không khí ngập tràn sự tức giận bị dồn nén.

“Không thể để mọi chuyện tiếp tục như thế này được.” Tôi là người đầu tiên phá vỡ sự yên lặng.