Con trai tôi mở một xưởng gia công nhỏ, gọi tôi đến làm đầu bếp, lương mỗi tháng 1.800 tệ.

Hôm ấy hết dầu hào, con dâu đưa tôi 20 tệ tiền mặt, bảo tôi ra siêu thị mua một chai.

Tiền thừa chỉ có mấy viên kẹo, tôi lười không lấy.

Tối tan ca, đi ngang qua văn phòng, tôi nghe rõ tiếng con dâu đang nói chuyện trong đó.

“Anh à, em phát hiện bố anh đúng là người tham tiền thật.”

“Chai dầu hào có 19 tệ 8, mà ông ấy còn tiếc cả hai hào lẻ.”

Con trai tôi chỉ cười gượng:

“Tính ông ấy vốn thế, hai hào thôi mà, bỏ qua đi.”

Mẹ vợ của nó lập tức xen vào, giọng chanh chua khó nghe:

“Không thể bỏ qua được đâu con rể ạ. Hôm nay ông ta tham hai hào, mai nhỡ đâu lại tham luôn tiền mua đồ ăn thì sao?”

Con dâu cau mày:

“Cũng đúng, dạo này bữa ăn hình như tệ hơn thật, mấy hôm rồi chẳng thấy tôm to đâu cả.”

“Hay là chuyện mua đồ ăn để mẹ em lo đi, em thấy yên tâm hơn.”

Con trai ngập ngừng:

“Cái này… e là không tiện lắm, bố anh không chỉ tính toán mà còn rất sĩ diện, anh không biết phải nói sao với ông ấy.”

Tôi nghe đến đó, chẳng do dự thêm giây nào, đẩy cửa bước vào.

“Không cần phiền phức như thế đâu.”

“Từ mai việc mua đồ, nấu ăn, cứ để bên thông gia lo đi.”

“Tôi mai về quê, không làm nữa!”

1

Tôi đứng ngay ngoài cửa, nhìn vào căn phòng với mấy gương mặt mang những biểu cảm khác nhau.

Từ Cường, con trai tôi, cúi đầu tránh ánh mắt, trên mặt vẫn còn đọng lại nét chán ghét chưa kịp che giấu, kèm theo một chút ngượng ngập.

Vương Lệ, con dâu tôi, cau mày trách:

“Ba, ba thật là không biết điều! Sao lại đứng ngoài nghe lén tụi con nói chuyện chứ?”

Bà thông gia — người lúc nào cũng trang điểm kỹ càng, nhanh chóng tách mình ra khỏi chuyện:

“Thông gia à, ông nói thế chứ chuyện này tôi làm không nổi đâu.”

“Tôi sáng tối còn phải đi nhảy quảng trường, ngày nào cũng đều đặn như thế.”

“Thời gian đâu mà ở trong xưởng lo mua đồ nấu ăn?”

Tôi lạnh giọng nói:

“Bà không có thời gian thì thuê người nấu.”

“Dù sao tôi cũng không làm nữa.”

Vương Lệ lập tức phản đối:

“Không được! Thuê đầu bếp tốn tới năm, sáu ngàn lận, mắc lắm!”

“Xưởng nhỏ của tụi con đâu gánh nổi.”

Cô ta liếc mắt ra hiệu liên tục cho Từ Cường.

Cuối cùng, nó mới chịu lên tiếng:

“Ba, ba xem kìa, hở tí là nói không làm nữa.”

“Ba nghỉ hưu rồi, suốt ngày chẳng có việc gì làm, con thấy ba rảnh rỗi quá nên mới đặc biệt tìm cho ba một công việc để đỡ buồn.”

“Còn trả lương hẳn hoi nữa, chẳng phải đều là vì muốn tốt cho ba sao?”

“Ba sao lại giận dỗi như thế?”

Nghe những lời đó, ngực tôi như bị ai đâm một nhát, đau đến nghẹt thở, một luồng lạnh buốt chạy thẳng từ chân lên đến đỉnh đầu.

“Từ Cường, con nghĩ… cái số tiền 1.800 tệ đó là con ban ơn cho ba à?”

Từ Cường há miệng muốn nói gì đó, nhưng rồi lại im lặng — vẻ mặt kia, chẳng khác nào thừa nhận.

Một nỗi lạnh lẽo lan khắp người tôi.

Cả đời dạy học, cuối cùng mới được nghỉ hưu, tôi còn đăng ký hẳn một chuyến du lịch khắp cả nước.

Vậy mà chỉ vì một cuộc gọi của con trai, nói khởi nghiệp khó khăn, vốn liếng thiếu thốn, nhờ tôi giúp đỡ.

Tôi thương con, lập tức hủy chuyến đi, thậm chí tiền bồi thường cũng chẳng buồn đòi, chỉ thu dọn ít đồ rồi vội vàng đến giúp.

Mỗi sáng năm giờ đã dậy đi chợ, một mình nấu cơm cho cả trăm người, khói dầu làm tôi ho sặc sụa.

Nấu xong còn phải rửa chén, lau dọn, chẳng ai giúp một tay.

Tối đến thu dọn xong đã gần chín giờ, lưng mỏi đến suýt không đứng thẳng nổi.

Thân già này còn cực hơn cả khi đứng lớp.

Vậy mà làm quần quật như thế, cuối cùng lại biến thành “ơn huệ” trong mắt nó.

Vương Lệ bật cười khẩy, liếc tôi với ánh mắt khinh thường:

“Ba à, con nói thật, sao ba nhỏ mọn quá vậy?”

“Con chỉ nói đúng sự thật thôi, có đáng để ba bỏ ngang như thế không?”

“Chuyện này mà truyền ra ngoài, người ta nghe được thì còn ra thể thống gì nữa?”

Bà thông gia cũng hùa theo:

“Đúng đó, thông gia à, chuyện hai hào này rõ ràng là ông sai trước, người ta nói vài câu thì sao chứ?”

“Tiểu Lệ cũng là vì cái nhà này, vì cái xưởng này thôi mà.”

Tôi đứng đó, cảm giác như máu trong người đều dồn hết lên đầu, tay khẽ run run, giọng tôi nặng nề từng chữ:

“Tôi hỏi mấy người, đi ngoài đường thấy hai hào rơi dưới đất, các người có cúi xuống nhặt không?”

Hai mẹ con lập tức cứng họng, nhìn nhau lúng túng, sắc mặt đầy ngượng ngập.

Lúc này, Từ Cường lên tiếng:

“Ba, ba lại cố chấp rồi.”

“Nhặt tiền và tham tiền là hai chuyện khác nhau, sao ba có thể đánh đồng được chứ?”

2

Những lời của nó như một lưỡi dao lạnh lẽo, đâm thẳng vào tim tôi, chuẩn xác đến tàn nhẫn.

Tôi nhìn đứa con trai mà mình đã nâng niu cả một đời.

Thế mà giờ đây, nó lại dùng chính ánh mắt và giọng điệu ấy để nói với tôi.

Bà thông gia như được tiếp thêm sức, giọng bỗng cao vút lên:

“Đúng rồi! Con rể nói chẳng sai chút nào! Đây gọi là ‘thấy nhỏ biết lớn’ đấy!”